Bilans grudzień 2021

grudzień 2021 BILANS DODATNI 3 3 Warto przeczytać Z inicjatywy dr. hab. inż. Dariusza Li- siaka, przewodniczącego Rady ds. Klasyfikacji Tusz Zwierząt Rzeź- nych, 12 października br. w gmachu Mini- sterstwa Rolnictwa i Rozwoju wsi odbyło się posiedzenie Rady. Spotkanie dotyczyło wdrożenia Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/1182, które zaznacza możliwość wprowadzenia przez państwa członkowskie odstępstw od obowiązku kla- syfikacji tusz zwierząt rzeźnych dla zakładów działających na małą skalę. W rozporządzeniu doprecyzowano, że do- puszczalne progi średniego rocznego uboju tygodniowo wynoszą mniej niż 150 szt. by- dła w wieku 8 miesięcy lub więcej oraz mniej niż 500 sztuk świń. W zależności od warun- ków krajowych te limity mogą być mniejsze. Rozporządzenie zaznacza, że należy zezwolić państwom członkowskim, aby zakład rzeźni- czy był zwolniony od stosowania obowiązko- wej klasyfikacji tusz. Odstępstwo to dotyczy również klasyfikacji tusz świń ras lokalnych. Jednocześnie rozporządzenie zaznacza, że zakład jest zobowiązany do zatrudnienia wykwalifikowanych rzeczoznawców, posia- dających niezbędne zezwolenia. Komisja Europejska dostrzega także nega- tywne zjawiska, wynikające z utrzymywania dotychczasowego status quo w zakresie obo- wiązku klasyfikacji poubojowej i przedkłada propozycje modyfikacji progów ilościowych in plus, celem ograniczenia obowiązku pro- wadzenia klasyfikacji tusz zwierząt rzeźnych dla małych zakładów. Uwzględniając realia naszego kraju, wiąże się to z obowiązkiem prowadzenia dokumentacji związanej z pro- wadzeniem klasyfikacji tusz, obsługą przed- stawicieli Wojewódzkich Inspekcji Jakości Artykułów Rolno-Spożywczych. Dotyczy to również generowanych kosztów związa- nych z zakupem i obsługą specjalistycznego oprzyrządowania do prowadzenia klasyfika- cji, zatrudniania rzeczoznawców, z koniecz- nością udziału w obowiązkowych cyklicznych szkoleniach, co wiąże się z kosztami delegacji służbowych. Są to ewidentne obciążenia ad- ministracyjno-ekonomiczne, mające konkret- ne przełożenie na wzrost kosztów prowadzo- nej działalności gospodarczej. Stąd też wyważone i racjonalne stanowi- sko zaprezentowane w Rozporządzeniu Ko- misji (UE) wobec państw członkowskich, aby gruntownie przeanalizowały możliwość ograniczenia obowiązkowej klasyfikacji tusz zwierząt rzeźnych. Jako przykład można podać mały zakład rzeźniany o przeciętnej skali uboju powy- żej 200 sztuk świń tygodniowo, który jest zobligowany do obowiązkowej klasyfikacji poubojowej tusz. Realizacja tego obowiąz- ku wymaga zatrudnienia 2 rzeczoznawców. Natomiast większe zakłady rzeźniane, prowa- dzące uboje np. w skali 5.000 szt. świń w skali tygodnia, zatrudniają najczęściej 3 klasyfi- katorów. Można obliczyć, że przy zaprezen- towanej większej skali produkcji na 1 klasy- fikatora przypada ponad 1.650 świń w skali tygodnia, natomiast w przypadku małego zakładu na 1 klasyfikatora przypada np. 120 świń. Przykład ten pokazuje ponad 14-krot- nie większy udział na jednego rzeczoznawcę w klasyfikacji w większym zakładzie, a tym samym egzemplifikuje większy nakład kosz- tów z tytułu obowiązkowej klasyfikacji tusz zwierząt rzeźnych przy małej skali produkcji. Propozycje KE mają zatem pragmatyczny wymiar o zasadniczym znaczeniu dla małych firm, które w konfrontacji z dużymi zakłada- mi są ekonomicznie słabsze, a zatem inicjaty- wy na rzecz odciążenia od nadmiernych barier administracyjnych, generujących dodatkowe koszty, są elementem wsparcia i pomocy dla małej i średniej przedsiębiorczości (MPS). Wpolskiej rzeczywistości firmy te najczęściej znajdują się na terenach wiejskich, a więc bli- sko rolnika prowadzącego hodowlę zwierząt rzeźnych, co też skraca drogę transportu do rzeźni. W świetle tego małe rzeźnie, odpo- wiednio przygotowane od strony technicznej i technologicznej, stanowią wartość dodaną w branży mięsnej. Głosy w dyskusji właścicieli małych zakła- dów, a także przedstawicieli organizacji bran- żowych, (Stowarzyszenie Rzeźników i Wędli- niarzy RP i Cechu Przedsiębiorców Branży Mięsnej Ziemi Łódzkiej) wskazujące na za- sadność rozwiązań, wynikających z wdrożenia propozycji Rozporządzenia KE, nie zostały uwzględnione podczas głosowania. Symptomatyczne jest to, że z państw człon- kowskich UE tylko 5 państw przyjęło status quo w przedmiotowej sprawie, w tym tylko Francja jako największy producent wołowiny i o znacznym potencjale produkcji wieprzowi- ny (3. miejsce w UE). Natomiast zdecydowana większość państw członkowskich wprowadzi- ła rozwiązania wynikające z Rozporządze- nia UE, przyjmując w całości zaprezentowane propozycje (Hiszpania, Niemcy, Dania, Ho- landia, Belgia) lub dokonując zmian zwięk- szających dopuszczalne progi ilościowe w za- kresie klasyfikacji tusz zwierząt rzeźnych. Polska, zajmująca znaczącą pozycję w UE w produkcji wieprzowiny i wołowiny (6. miej- sce w UE), niestety akcentuje negatywne sta- nowisko w tej jakże ważnej dla małej przed- siębiorczości sprawie. Należy ubolewać, że w naszym kraju utrzy- muje się dotychczasowe rozwiązania, ze szcze- gólną szkodą dla małych firm ubojowych. WPolsce utrzymuje się rosnący trend w zakre- sie mięsności tusz wieprzowych, uwzględnia- jąc system EUROP (średnia krajowa oscyluje powyżej 57% mięsności), a w ostatnich latach rośnie systematycznie udział klasy S, która występuje pow. 60% mięsności. Już te dane wskazują, że zwolnienie pewnej liczby małych zakładów z obowiązku klasyfikacji nie stanowi praktycznie zagrożenia dla pogorszenia mię- sności tuczników. Ponadto dr hab. inż. Dariusz Lisiak na spotkaniu Rady ds. Klasyfikacji Tusz Zwierząt Rzeźnych w roku 2020 zaprezento- wał stanowisko, że mięsność tusz wieprzowych jest faktycznie wyższa o ok. 1% , co wskazuje na konieczność modyfikacji równań regresji jako podstawy skalowania mięsności. Wniosek nasuwa się jednoznaczny: mała przedsiębiorczość wymaga wsparcia i dlate- go ograniczenie obciążeń administracyjnych i skorelowanych z tym efektów ekonomicz- nych jest warunkiem sine qua non wsparcia MSP. Zarządzenie KE nie ma w przedmio- towej sprawie charakteru obligatoryjnego, biorąc pod uwagę zróżnicowany zakres ho- dowli i struktury organizacyjnej branży mię- snej w poszczególnych państwach członkow- skich. Niemniej wnikliwa analiza polskiej branży mięsnej, z uwzględnieniem pozycji i roli małych zakładów rzeźnianych, wyma- ga inicjatyw na rzecz ich wzmocnienia. Za- tem utrzymywanie dotychczasowych progów ilościowych, w aspekcie obowiązkowej klasy- fikacji tusz zwierząt rzeźnych, nie generuje takich możliwości. Opracował: Marian Winiarski Czy utrzymywanie na niezmienionym poziomie progów ilościowych w zakresie obowiązującej klasyfikacji tusz zwierząt rzeźnych jest ekonomicznie uzasadnione? Ze szkodą dla małych firm ubojowych