Bilans marzec 2021

marzec 2021 BILANS DODATNI 31 Podsumowania Wielkość produkcji w tysiącach ton oraz eksportu i importu w tysiącach ton produk- tów wieprzowych, wołowych i drobiowych w ekwiwalencie tusz wp. i woł. i tuszek drob. przedstawia tabela 2. Informacje w tabeli 2 wskazują na w miarę stabilną produkcję mięsa wieprzowego w latach 2004 -2019, co pokazuje brak skorelowania z wielkością pogłowia żywca, gdy uwzględni się tabelę 1. Pomimo spadku pogłowia prak- tycznie nie zmieniła się wielkość produkcji mięsa wieprzowego w wbc (waga bita ciepła). 1979 215 118 1835 744 875 1863 460 602 1836 651 840 1973 819 988 2004 2019 2010 2015 2018 Lata Produkcja Eksport Import Mięso wieprzowe 319 118 6 567 382 50 389 276 23 476 370 45 573 396 53 2004 2019 2010 2015 2018 Lata Produkcja Eksport Import Mięso wołowe 916 142 88 2707 1759 186 1380 488 67 1988 1044 108 2597 1588 169 2004 2019 2010 2015 2018 Lata Produkcja Eksport Import Mięso drobiowe ŹRÓDŁO: OPRACOWANIEWŁASNE W OPARCIU O DANE PREZENTOWANE PRZEZ KOWR Uzysk wieprzowiny w wbc w pierwszych latach po akcesji odbywał się w zdecydowa- nej większości w oparciu o własne zaplecze hodowlane. Z biegiem lat liczba prosiąt w ro- dzimej hodowli malała, a rósł ich import z UE (np. w roku 2018 import ten wyniósł 8,2 mi- liona sztuk prosiąt i warchlaków i był wyższy w stosunku do roku 2017 o 1,4 miliona sztuk). Zwiększający się import warchlaków i pro- siąt miał pozytywny wpływ na poprawę mię- sności wyhodowanych tuczników i skrócenie cyklu hodowlanego, co przy mniejszej skali ubojów stabilizowało produkcję mięsa wie- przowego do poziomu z lat 2004-2010. Należy pamiętać również o imporcie żywca wieprzowego bezpośrednio do uboju, co mia- ło wpływ na stabilizację wielkości produkcji. Nie można też pomijać poprawy jakości żyw- ca, uwzględniając prowadzoną przez rolników hodowlę w ramach pełnego cyklu, tj. zakupu importowanych prosiąt. Oczywiście z takiego stanu rzeczy należy wyciągnąć wnioski i opra- cować strategię hodowli żywca w ramach peł- nego cyklu, tj. uwzględniając prosięta krajowe przy zdecydowanym ograniczaniu importu prosiąt i warchlaków. Eksport produktów wieprzowych obej- mował mięso, przetwory mięsne, podroby, tłuszcze i żywiec. Udział mięsa wieprzowego stanowił 60-69 proc. Natomiast w imporcie wieprzowina stanowiła 70-80 proc. W roku 2017 sprowadzono 717 tys. ton, natomiast w roku 2018 – 763 tys. ton mięsa wieprzo- wego w ekwiwalencie tusz, natomiast eksport w tych latach wynosił 506 tys. ton i 498 tys. ton. Dane te ilustrują słabość rynku mięsa wieprzowego w handlu z UE. Produkcja mięsa wołowego (wbc) na prze- strzeni 2004-2019 charakteryzuje się systema- tycznym wzrostem, który wyniósł 45,8 proc. Dynamika wolumenu eksportu była zdecy- dowanie wyższa w stosunku do wolumenu produkcji, uwzględniając wzrost o 223,7 proc., natomiast wzrost produkcji wyniósł 77,7 proc. Import mięsa wołowego systematycznie ro- śnie, ale jego wielkość wynika z drastycznego spadku konsumpcji krajowej. Należy jednak podkreślić, że produkcja notuje ogromny spa- dek w stosunku do lat 90., co jest następstwem spadku pogłowia bydła. Ponadto nastąpił dra- styczny wzrost cen mięsa wołowego, co skut- kowało dużym spadkiem jego konsumpcji. W latach 2014-2019 spożycie kształtowało się na poziomie 2 do 3 kg rocznie. Pomimo spadku krajowego spożycia, nale- ży ocenić pozytywnie sektor mięsa wołowego po akcesji do UE. Pilne jest, aby wyznaczyć strategię bardziej dynamicznego wzrostu pro- dukcji wołowiny i wzrost krajowej konsump- cji. Także konieczne są działania na rzecz in- tensyfikacji hodowli bydła ras mięsnych. Eksport produktów wołowych obejmuje mięso, przetwory wołowe i cielęce, podroby, tłuszcz oraz żywiec, w tym głównie cielęta. Udział mięsa stanowił przeciętnie 82 proc. Analiza skali handlu zagranicznego wskazuje, że eksport w dłuższej perspektywie czasu bę- dzie miał pozycję wyraźnie dominującą nawet w przypadku wyraźnego wzrostu konsumpcji mięsa wołowego w kraju. Wielkość produkcji mięsa drobiowego, co wynika z tabeli 2, jest ewenementem. Uwzględ- niając łączną produkcję krajową mięsa w roku 2019 udział mięsa drobiowego stanowił 52,98 proc. W roku 2004 udział ten wynosił tylko 28,59 proc.Wyniki jednoznacznie wskazują na ogromny sukces sektora drobiowego. Na uwagę zasługuje dynamika eksportu mięsa białego w stosunku do eksportu mięsa czerwonego. Gdy w roku 2010 różnica ta wyniosła 324 tys. ton na korzyść mięsa czerwonego, to w roku 2015 udział mięsa drobiowego w eksporcie był już wyższy o 75 tys. ton, aby w roku 2019 po- większyć różnicę do 581 tys. ton. Eksport produktów drobiowych w posta- ci podrobów, przetworów i żywego drobiu charakteryzuje się bardzo dużą dynamiką – na przestrzeni lat 2004-2019 wzrósł ponad 12 razy. Mięso drobiowe stanowiło 93 proc. eksportu. W zakresie importu produktów drobiowych w latach 2004 do 2019 nastąpiło podwojenie, ale eksport przewyższał import ponad 11 razy. Podsumowanie Akcesja do UE diametralnie zmieniła wi- zerunek branży mięsnej w Polsce. Już przed akcesją i w pierwszych latach po akcesji lawi- nowo rosła liczba zakładów mięsnych speł- niających rygorystyczne wymagania sanitar- no-weterynaryjne. Nastąpił ogromny postęp w zakresie modernizacji i wdrażanych proce- sów wytwórczych przy jednoczesnej imple- mentacji rygorystycznych wymagań. Jest to niewątpliwy sukces. Wejście Polski do UE otworzyło nowy, atrakcyjny i duży rynek na polskie produk- ty mięsne. Zniknęły bariery celne w handlu, a tym samymwyrównały się warunki konku- rencyjności pomiędzy krajami UE. Nastąpił znaczny wzrost eksportu polskich produktów mięsnych, co świadczyło o konkurencyjno- ści polskich producentów rolnych i zakładów mięsnych wytwarzających mięso i jego prze- twory. Mówi o tym dodatnie saldo obrotów mięsem i jego przetworami szczególnie z kra- jami UE, a także krajami trzecimi. Niepokojącym zjawiskiem w produkcji wieprzowej jest postępujący spadek pogłowia loch, co skutkuje spadającym pozyskiwaniem prosiąt i ich masowe sprowadzanie z krajów UE. Stan taki na dłuższą metę jest nie do zaakceptowania. Niemniej pozytywnym zja- wiskiem jest skala eksportu produktów wie- przowych do UE i krajów trzecich. Pomimo wyższej skali importu pozytywnym zjawi- skiem jest malejące saldo obrotów w handlu zagranicznym, które w roku 2018 wyniosło in minus 169 tys. ton, a w roku 2019 zmniejszyło się do 131 tys. ton. Poważnym problemem dla sektora mięsa wieprzowego jest epidemia ASF, która unie- możliwia eksport do krajów trzecich. Rów- nież generuje problemy w ramach rynku UE, gdyż zakłady zlokalizowane w regionach kraju objętych epidemią ASF napotykają na bariery w zakresie sprzedaży mięsa i jego przetwo- rów. Niepokoi, że pomimo podejmowanych działań przez MRiRW, brak jest podstaw do optymizmu w szybkim dławieniu afrykań- skiego pomoru świń. Integracja zUnią Europejską oznacza dla Pol- ski możliwość łatwiejszego zbytu mięsa i jego przetworów na rynku wspólnotowym, a po- nadto daje możliwość sprzedaży po wyższych cenach niż krajowe, ale zdecydowanie konku- rencyjnych dla producentów unijnych. Jest to wartość dodana, która stwarza dalsze możli- wości dynamicznego rozwoju branżymięsnej w Polsce i umacniania jej pozycji w UE. Opracował: Marian Winiarski Cech Przedsiębiorców Branży Mięsnej Ziemi Łódzkiej